Częstoskurcz komorowy (VT)

FOTO: Shutterstock

Częstoskurcz komorowy  (VT) obejmuje arytmie powstałe poniżej rozwidlenia pęczka Hisa, o szerokim spektrum od bezobjawowego nieutrwalonego częstoskurczu do utrwalonej szybkiej arytmii, która może spowodować nagły zgon sercowy.


Patofizjologia

Arytmia może być jednokształtna lub wielokształtna, pod postacią nieutrwalonego częstoskurczu komorowego trwającego między 15 a 30 sekund, bądź utrwalonego częstoskurczu komorowego. [rycina 1.]
VT mogą występować zarówno w sercu prawidłowym jak i w uszkodzonym w wyniku:

  •     kardiomiopatii (przerostowa, rozstrzeniowi, arytmogenna kardiomiopatia prawej komory)
  •     chorób zastawkowych
  •     zatruciu lekami
  •     zaburzeń metabolicznych i/lub jonowych
  •     kanałopatii
  •     niedokrwienia
  •     operacji kardiochirurgicznych, zwłaszcza po operacji zespołu Fallota
  •     guzów serca

Najczęstszą przyczyną VT są powikłania zawałowe, choroba niedokrwienna, wrodzona wada serca po korekcji i zapalenie mięśnia sercowego.
VT najczęściej powstaje w mechanizmie reentry (często zdarza się że blizna pozawałowa blokuje przepływ prawidłowego pobudzenia, stając się zarazem miejscem gdzie rozwija się mechanizm nawrotny).
Częstoskurcz powstaje również w mechanizmie automatyzmu wyzwalanego związanego z późnymi następczymi depolaryzacjami (np.: torsade de pointes). Najczęściej występują w sercu o prawidłowej anatomii
Automatyzm ektopiczny występuje stosunkowo rzadko może pojawić się np.: po zawale mięśnia sercowego.

Klasyfikacja VT uwzględniająca morfologię zespołu QRS:

Jednokształtny ze strukturalnym uszkodzeniem serca:

  • choroba niedokrwienna serca
  • kardiomiopatie
  • choroba zastawek
  • choroba Chagasa
  • wrodzone wady serca
  • sarkoidoza

Bez zmian strukturalnych serca:

  • częstoskurcz komorowy z drogi odpływu prawej komory
  • częstoskurcz komorowy z drogi odpływu lewej komory
  • częstoskurcz komorowy lewej komory przy przegrodowy

Wielokształtny bez wydłużonego QT

  • indukowane katecholaminami
  • zespół Brugadów

Z wydłużonym QT

  • wrodzone lub
  • nabyte

Chorobowość i śmiertelność

Arytmie komorowe są powszechne, ich ilość wzrasta z wiekiem, uszkodzeniem w obrębie mięśnia sercowego i chorobami towarzyszącymi. Rokowanie zależy od chorób towarzyszących jak i od typu a także nasilenia arytmii. Nie należy jednak bagatelizować VT gdyż może być to stan zagrażający życiu.

Klinika

Objawy mogą być bardzo różne: od bezobjawowego przebiegu poprzez uczucie kołatania serca, duszności, dławicy piersiowej, aż do obrzęku płuc i wstrząsu kardiogennego, nagłego zgonu sercowego.

EKG:

  • Rytm o częstości ok. 100-250/min [rycina 2.]
  • Zespoły QRS zniekształcone i poszerzone trwające powyżej 0,12 s
  • Załamki T przeciwstawne do największego wychylenia zespołów QRS
  • Zwykle obecne rozkojarzenie przedsionkowo-komorowe - brak koordynacji między pracą przedsionków i komór , załamki P mogą być ujemne w odprowadzeniach II, III, aVF i występują po zespołach QRS [rycina 3.]

Leczenie

Postępowanie terapeutyczne jest zależne od stanu klinicznego pacjenta. Z racji niebezpieczeństwa jakie niesie ze sobą VT należy niezwłocznie podjąć leczenie.Celem powrotu rytmu zatokowego pacjenta, stosuje się więc w leczeniu farmakologicznym lignokainę lub amiodaron. W razie przeciwwskazań do farmakoterapii lub braku jej skuteczności, stosuje się kardiowersję elektryczną (wskazania: zagrażający wstrząs kardiogenny lub obrzęk płuc). W trakcie pierwszego zabiegu używa się energii 50 J.

Polimorficzny częstoskurcz komorowy typu torsade de pointes należy podawać Lignokainę oraz sole magnezu.

W zapobieganiu nawrotom stosuje się farmakoterapię:

  •     b-blokery
  •     sotalol
  •     amiodaron
  •     meksyletyna
  •     propafenon

U pacjenta z wydłużonym QT należy przewlekle podawać wysokie dawki b-blokera i substytucję magnezu.




Czytaj również

Światowa Karta Praw Pacjenta z Migotaniem Przedsionków

Wspieramy Światową Kartę Praw Pacjenta z Migotaniem Przedsionków! Bądź sygnatariuszem Karty już dziś!

Wpływ alkoholu na serce

Alkohol jest ulubioną używką Polaków. Ogólnie znany jest jego szkodliwy wpływ, jaki alkohol (w nadmiarze) wywiera na na wątrobę, trzustkę, mózg i wiele innych narządów.

Migotanie przedsionków i leczenie przeciwzakrzepowe

Zapraszamy do zapoznania się z materiałami z ostatniego spotkania edukacyjnego dla Pacjentów Serca dla Arytmii, które odbyło się 19 grudnia 2017 roku.

Bezdech senny po ablacji RF

Obturacyjny bezdech senny jako predyktor nawracającego migotania przedsionków u pacjentów po zabiegu ablacji RF

Artykuły powiązane

Wydarzenia

ZEGRZE 2019 - spotkanie integracyjne dla dzieci i młodzieży ze wszczepionymi stymulatorami oraz kardiowerterami - defibrylatorami serca

2019-09-06
Wydarzenia

Kampania edukacyjna: Dbaj o Serce – Profilaktyka i leczenie

2019-04-24
Materiały

Badania kardiologiczne

2018-12-16

Zapisz się do naszego Newslettera